Historie
In 1899 gaf de heer Mannaarts opdracht aan molenbouwer Frans Vosters uit Helmond om de molen aan de Molenstraat te bouwen, Bertje Robbescheuten uit Lieshout metselde de romp.
In die tijd werden veel mechanische maalderijen opgericht en werden veel windmolens afgebroken. Daarom komt het gehele binnenwerk
uit andere molens. Het meest bijzondere oude onderdeel van de molen is de gietijzeren as.
Deze is gegoten door de firma Nolet uit Schiedam / Rotterdam. Het exacte jaar is niet meer te achterhalen, maar de as komt uit de
periode 1830-1840. Het is wel zeker dat het een van de oudste gegoten assen van Nederland is.
Al vrij snel na de bouw, in 1907, verkocht Mannaarts de molen aan Herman Lenssen, een gedeserteerde Duitse soldaat.
In 1907 kwam de molen in het bezit van de familie de Leest. De eerste beroepsmolenaar was Theodorus de Leest, die in 1946 werd opgevolgd door zijn zoon Thieu. Zoals veel gebeurde in die tijd, stopte ook Thieu met het malen van graan op windkracht, en ging over op electrisch malen.
Door het stilstaan raakte de windmolen in de jaren daarna snel in verval.
Restauratie
De gemeente Lieshout werd in 1974 eigenaar en restaureerde de molen zodat er weer graan gemalen kon worden. Vanaf toen werd de molen genoemd naar de molenaarsfamilie: ‘De Leest’. In 1975 overleed Thieu en nam zijn zoon Dorus als vrijwillig molenaar het werk over van zijn vader. In het plantsoen voor molen De Leest staat het nationale molenaarsmonument, een molenaar die het vangtouw vasthoudt, dat op 10 mei 1989 door Prins Claus is onthuld.
Beltmolen
‘De Leest’ is een ronde stenen beltmolen.
Een beltmolen is van origine een grondzeiler, maar is als het ware een verdieping opgetild
door een ruimte die er onder is gebouwd, waardoor de boeren met hun paard en kar onder de molen konden komen.
Zo konden de zakken graan eenvoudiger worden gelost en ook de zakken meel weer worden geladen.
Een bijkomend voordeel is dat daardoor de hele molen hoger is en de wieken daarom meer wind kunnen vangen. In de belt zitten kruipalen die nodig zijn om de kap te kunnen kruien (ervoor zorgen dat de wieken recht op de wind staan). De molenaar kan vanaf de belt de zeilen op de wieken leggen, de wieken op de wind kruien en de vang (de rem) lichten, zodat de wieken gaan draaien.
Beltmolens staan vooral in het oosten en het zuiden van Nederland, omdat daar voldoende zand is om deze heuvels te maken.
